Sự thánh thiện hệ tại cái Tâm bên trong

28/08/20249:12 CH(Xem: 633)
Sự thánh thiện hệ tại cái Tâm bên trong

Sự thánh thiện cốt yếu hệ tại cái Tâm bên trong
aaa

(Xin bấm vào hình để đọc bài Tin Mừng liên quan: Mc 7:1-8,14-15,21-23)

1. Quan niệm của các kinh sư Do-thái về sự công chính
Đ
ọc bốn sách Tin Mừng, tôi phải nể phục sự nghiêm túc giữ luật của các kinh sư Do-thái: họ giữ luật Môsê cẩn thận từng chi tiết, cả những chi tiết nhỏ nhặt nhất. Ngoài những điều khoản của lề luật, họ còn giữ cả những chi tiết nhỏ mọn trong truyền thống Do-thái giáo nữa. Bài Tin Mừng hôm nay cho biết: «Người Pharisêu cũng như mọi người Do thái đều giữ truyền thống của tiền nhân: họ không ăn gì khi chưa rửa tay cẩn thận; thức gì mua ngoài chợ về cũng phải rảy nước đã rồi mới ăn; họ còn giữ nhiều tập tục khác nữa như rửa chén bát, bình lọ và các đồ đồng» (Mt 7:3-4). Họ hành động như vậy vì họ cho rằng sự công chính và thánh thiện hệ tại việc giữ luật và tuân theo truyền thống tôn giáo cho thật cẩn thận. Càng giữ luật kỹ lưỡng đến từng chi tiết nhỏ nhặt thì càng công chính hay thánh thiện.
Chắc chắn trong họ có những người nghĩ và thực hành như vậy một cách rất chân thành, với mục đích rất tốt lành là nên công chính hay nên thánh. Họ nghĩ rằng tất cả những ai thánh thiện thì đều phải giữ luật như họ. Nếu có ai thánh thiện hơn họ, ắt người ấy phải giữ luật và những tập tục truyền thống một cách nhiệm nhặt và chi ly hơn họ. Chính vì thế, họ ngạc nhiên khi thấy các môn đệ của một thầy dạy đạo như Đức Giêsu lại không giữ luật và truyền thống như họ. Họ hỏi Ngài: «Sao các môn đệ của ông không theo truyền thống của tiền nhân, cứ để tay ô uế mà dùng bữa?» (Mc 7:5).

2.  Sự công chính và thánh thiện theo quan niệm của Đức Giêsu 
Nhưng Đức Giêsu đã cho họ – và cả chúng ta nữa – thấy rằng sự thánh thiện không hệ tại việc giữ luật một cách chi tiết như thế, hay giữ theo hình thức bên ngoài, mà hệ tại một cái gì đó sâu xa hơn nhiều. Cái đó ở trong nội tâm, chứ không phải ở bên ngoài. Người ta vẫn nói: «Đạo tại tâm!». Cái đó chính là cái quan trọng nhất trong lề luật, là cốt tủy của lề luật.
Điều đáng tiếc là những người đặt nặng những chi tiết hay những hình thức bên ngoài của lề luật, thì lại thường coi nhẹ cái cốt tủy của lề luật. Đức Giêsu đã tố giác điều ấy: «Khốn cho các người, hỡi các kinh sư và người Pharisêu giả hình! Các người nộp thuế thập phân về bạc hà, thì là, rau húng (=tức những điều phụ thuộc), mà bỏ những điều quan trọng nhất trong Lề Luật là công lý, lòng nhân và sự thành thật. Các điều này vẫn cứ phải làm, mà các điều kia thì không được bỏ» (Mt 23,23). Như vậy, theo Đức Giêsu, ba điều quan trọng nhất trong lề luật, tinh thần của lề luật, cũng là cốt tủy của sự thánh thiện, chính là chân lý, công lý và tình thương.
Thiết tưởng người Kitô hữu không nên đi vào vết xe đổ của người Do-thái là cứ quan trọng hóa những điều phụ thuộc, mang tính bên ngoài, như giữ cho thật kỹ lưỡng đến từng chi tiết luật này luật nọ, mà coi nhẹ cốt tủy của lề luật, vốn là tinh thần ở bên trong. Điều thiết yếu là phải có tinh thần hay cốt tủy đó ở bên trong đã, rồi tinh thần đó sẽ tự nhiên thúc đẩy ta thể hiện nó ra bên ngoài thành thái độ hay hành động.

3.  Hãy nắm vững cái cốt tủy và ưu tiên thực hiện cốt tủy ấy trước
Nếu chỉ có những hành động giữ luật bên ngoài mà không có tinh thần cốt tủy bên trong, thì việc giữ luật đó sẽ ít giá trị trước Thiên Chúa. Còn những người mà luật Chúa thì không giữ, lại chỉ lo giữ những tập tục tôn giáo truyền thống, chẳng hạn một số thói quen quen được gọi là «việc đạo đức», những nghi thức do con người sáng tạo, việc rước sách đình đám… thì việc giữ những tập tục ấy lại càng ít giá trị hơn. Nên nhớ: tất cả những tập tục này đều tốt, nhưng không phải là cốt tủy: thực hiện được thì tốt mà không thực hiện được cũng chẳng sao. Đức Giêsu đã chỉ cho những người này thấy cái sai của họ: «Ngôn sứ Isaia thật đã nói tiên tri rất đúng về các ông là những kẻ đạo đức giả, khi viết rằng: “Dân này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng, còn lòng chúng thì lại xa Ta. Chúng có thờ phượng Ta thì cũng vô ích, vì giáo lý chúng giảng dạy chỉ là giới luật phàm nhân(Is 29,13). Các ông gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa, mà duy trì truyền thống của người phàm» (Mc 7:6-8).
Tôi thấy trong nhiều hội nghị Kitô hữu, người ta thường tuân thủ những qui ước minh nhiên (= được qui định rõ ràng) hoặc mặc nhiên (= tự nhiên phải hiểu, phải biết, không cần nói ra). Chẳng hạn như: vấn đề thuộc phạm vi của người nào thì chính người ấy phải nêu lên để bàn. Tuân thủ những qui định ấy là điều rất tốt để bảo vệ trật tự trong hội nghị. Nhưng có những trường hợp mà những vấn đề rất quan trọng có liên quan đến lương tâm của cả hội nghị thì lại không được đem ra bàn, lý do là người có trách nhiệm chính vì một lý do nào đó không chịu đưa ra bàn. Những người khác tuy bị lương tâm thúc giục phải đưa vấn đề ra, nhưng lại vị nể hay quá tôn trọng quyền ưu tiên của người có trách nhiệm chính, nên cuối cùng vấn đề lương tâm cần thiết phải bàn lại bị cho «chìm xuồng», vì thế công ích bị thiệt hại nặng nề. Khi vị nể hay tôn trọng qui ước kiểu ấy phải chăng người ta đã coi qui ước của phàm nhân quan trọng hơn cả luật của lương tâm, cũng là luật của Thiên Chúa? Đạo đức kiểu đó là đạo đức gì?

4. «Đạo tại tâm». Đúng rồi! nhưng coi chừng… tâm giả!
Tuy nhiên, nhiều người lại đi đến một thái cực khác là không thèm làm những thể hiện tốt đẹp bên ngoài. Họ ngụy biện rằng «Đạo tại tâm». Họ cho rằng họ đã có cái cốt tủy của lề luật ở bên trong, nên đủ giá trị trước Thiên Chúa rồi. Nhưng thánh Giacôbê tố cáo họ: «Đức tin không có hành động là đức tin chết» (Gc 2,17.26). Nếu tinh thần cốt tủy kia không được thể hiện ra thành những hành động bên ngoài, thì đó là một nghịch lý, mâu thuẫn. Hãy coi chừng cốt tủy kia chỉ là cốt tủy giả hay tâm giả.

5. Điều quan trọng là bên trong chứ không phải bên ngoài
Đức Giêsu nói: «Từ bên trong, từ lòng người, phát xuất những ý định xấu: tà dâm, trộm cắp, giết người, ngoại tình… Tất cả những điều xấu xa đó, đều từ bên trong xuất ra, và làm cho con người ra ô uế» (Mc 7:21-23). Ngài cho thấy: yếu tố quan trọng để xác định giá trị đạo đức hay luân lý là trạng thái nội tâm chứ không phải những việc làm bên ngoài. Chính ý hướng ở bên trong là yếu tố quyết định việc làm bên ngoài có giá trị hay không. Nhiều người có những hành động rất tốt nhưng lại làm vì những động lực ích kỷ hay gian ác, thì hành động ấy trở nên xấu. Chẳng hạn những hành động giả nhân giả nghĩa nhằm được một lợi lộc nào đó, như bố thí thật nhiều để được khen, để có tiếng là đạo đức hầu lừa đảo người khác, hay làm việc tích cực chỉ nhằm để được lên chức, để nắm được quyền hành hầu thao túng lũng đoạn tập thể. Thánh Phaolô đã nói lên điều này rất rõ trong câu: «Giả như tôi có đem hết gia tài cơ nghiệp mà bố thí, hay nộp cả thân xác tôi để chịu thiêu đốt, mà không có đức mến (tức cái tâm yêu thương), thì cũng chẳng ích gì cho tôi» (1Cr 13:3). Ngược lại, có những người «tình ngay mà lý gian», hành động thì có vẻ như xấu, bị kết án, nhưng ý hướng thì tốt lành, nhằm ích lợi cho tha nhân. Họ tuy bị người đời kết án, nhưng lại được Thiên Chúa chúc lành.
Vì thế, trong đời sống tâm linh, người ta phải tu dưỡng cái «tâm» ở bên trong trước: phải có tâm ngay thẳng, thành thật, luôn tôn trọng sự công bằng, biết yêu thương mọi người không phân biệt sang hèn tốt xấu. Khi đã có tâm tốt thật sự, những việc làm của người ấy sẽ tự nhiên đẹp lòng Thiên Chúa. Thánh Âu Tinh nói: «Cứ yêu đi rồi muốn làm gì thì làm!» (Ama et fac quod vis). Khi tâm đã quanh quéo, ích kỷ, sẵn sàng hại người, thì bất kỳ việc làm nào do tâm ấy thúc đẩy – dù bên ngoài có tốt lành đến đâu – cũng đều mang dấu ấn của tâm ấy, nên không có giá trị trước mặt Thiên Chúa.

Kết luận
Sự thánh thiện, đạo đức hệ tại tình trạng tốt đẹp của tâm hồn hơn là tại những hành động thấy được bên ngoài. Vậy điều quan trọng trong đời sống đạo là luôn quan tâm đến việc tu tâm dưỡng tánh, nghĩa là làm sao để có một tâm hồn ngay thẳng, luôn thành thật, luôn tôn trọng và bênh vực công lý, luôn yêu thương mọi người. Tâm tốt lành ấy mới chính là điều cốt yếu làm nên sự công chính thánh thiện, hơn là việc giữ luật lệ một cách chi tiết hay làm cho thật nhiều những hành động tốt để được mọi người khen mình là người tốt.

Nguyễn Chính Kết

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
01/10/2024(Xem: 83)
Lề luật được lập nên vì con người, nên lề luật chỉ là phương tiện, con người mới là mục đích. Đức Giêsu từng nói: «Ngày sabát được lập nên vì con người, chứ không phải con người vì ngày sabát» (Mc 2:27). Thánh Phaolô cũng viết: «Chúng ta biết rằng Lề Luật là tốt, nếu người ta sử dụng cho đúng cách» (1Tm 1:8). Sử dụng lề luật cho đúng cách là coi lề luật được lập nên vì con người, chứ không ngược lại.
01/10/2024(Xem: 63)
Điều Thiên Chúa mong muốn nhất nơi ta là gì? Đức Giêsu từng nói: «Anh em hãy nên toàn thiện, như Cha của anh em ở trên trời là Đấng Toàn Thiện» (Mt 5:48). Thánh Phêrô cũng viết: «Kinh Thánh ghi: "Hãy nên Thánh vì Ta là Thánh"» (1Pr 1:16). Vấn đề là: Phải làm gì để nên thánh? Bài này đề nghị cách nên thánh theo quan điểm của Công đồng Vatican II.
26/09/2024(Xem: 123)
Thánh Kinh được ví như bức thư Thiên Chúa gửi cho con người để tỏ cho con người biết tình yêu, quyền năng, ý muốn và chương trình của Ngài cho con người. Một người yêu Thiên Chúa thì phải năng đọc Thánh Kinh tương tự như một cô gái đang yêu một chàng trai ở xa, cô sẽ thường xuyên đọc những bức thư tình của chàng mà cô nhận được, đồng thời cảm thấy hạnh phúc vì thấy được tình yêu dạt dào và chân thật của chàng trai mà mình hết lòng yêu thương.
24/09/2024(Xem: 182)
Việc các ngôn sứ không đặc biệt ưu đãi quê hương mình, có thể cắt nghĩa rằng người ngôn sứ có sứ mạng chung, phải quan tâm đến đại cuộc chứ không thể hạn hẹp sứ mạng mình trong phạm vi gia đình, làng xã, hay quê hương, đất nước mình… nhất là một người có sứ mạng cứu thế như Giêsu.
24/09/2024(Xem: 225)
Khi lãnh giải Nobel Hòa Bình năm 1979 và bao nhiêu danh dự khác nữa, Mẹ Têrêxa Calcutta là một người già vừa nhỏ vừa thấp, cao không tới mét rưỡi, làn da thì nhăn nheo, dáng người xem ra chẳng chút gì hấp dẫn. Vậy mà con mắt Mẹ sáng rực toát ra sức chinh phục và sự thu hút phát ra từ một tình thương yêu vô hạn. Mẹ đã hết mực yêu thương người chồng của Mẹ là Giêsu mà Mẹ thấy hiện thân nơi những em bé và những người đau khổ chung quanh Mẹ.
FOLLOW US
ĐĂNG KÝ NHẬN TIN MỚI
Thông tin của bạn được giữ kín tuyệt đối và có thể hủy đăng ký bất cứ lúc nào. Nhập địa chỉ email của bạn
THÔNG TIN LIÊN LẠC